ویلیام دانورز، يکی از صاحبنظران روابط بینالملل در مقالهای مینویسد در پی عقبنشینی آمریکا از افغانستان، دولتهای چین، روسیه، وایران با چالشهای تازه روبرو شدهاند.
دانورز، استاد دانشگاه جرج واشنگتن، در مقالهای در نشریه "هیل"، می گويد حضور نظامی آمریکا در افغانستان پوشش امنیتی اعلامنشدهای را برای کشورهای چین، روسیه، وایران تامین میکرد.
وى اشاره كرد كه "اما حالا آنها برای جایگزین کردن آن پوشش با چالشهایی روبرو شدهاند که وجه مشترک آنها، نیازمند بودن به ثباتی است که آمریکا آن را تامین کرده بود".
دانورز، مقام سابق روابط بینالمللی در دولتهای کلینتون و اوباما، در مقاله خود به تشریح چالشهای امنیتی خروج آمریکا از افغانستان برای هر یک از کشورهای چین، روسیه وایران میپردازد.
وی مینویسد چین از حملات بالقوه تروریستی در شینجیانگ، جایی که دولت مرکزی مسلمانان اویغور را تحت فشار قرار میدهد، نگران است. گروه طالبان در زمانی که حکومت افغانستان را در دست داشت، پناهگاه امنی را در اختیار اویغورها قرار داده بود.
به گفته دانورز، چین همچنین نگران آن است که گروههای رادیکال مانند جنبش اسلامی ترکستان از خاک افغانستان برای حمله به چین وگردآوری اعانه، استفاده کنند، وبرای جلوگیری از آن، در ناحیه مرزی بدخشان نیرو مستقر کرده است.
دانورز در ادامه تحلیل خود، به روسیه میپردازد که نگرانی آن از بحران افغانستان، به منافع هژمونیک آن در آسیای مرکزی مربوط میشود. روسیه نگران تاثیری است که بیثباتی در افغانستان میتواند بر تاجیکستان بگذارد.
تاجیکستان در دهه ۱۹۹۰ درگیر جنگ داخلی بود. مقامات روسیه از سرازیر شدن جنگجویان افغان به تاجیکستان، که میتواند سبب ایجاد تهدید تروریستی وبحران انسانی شود، نگران هستند.
دولت روسیه با تاسیس پایگاههای آمریکایی در کشورهای آسیای مرکزی مخالفت کرده وولادیمیر پوتین ضمن دادن پیشنهاد همکاری به آمریکا، از فعال کردن پایگاههای روسیه در تاجیکستان وقرقیزستان سخن گفته است.
مقالهنویس نشریه "هیل" مینویسد میان افغانستانیهای سنی وایرانیهای شیعه همواره تنش وجود داشته است. تیپ فاطمیون، متشکل از شیعیان افغانستان که با حمایت حکومت ایران در سوریه میجنگند، آمادهاند که در افغانستان نیز چنین کنند.
وى ادامه داد: "همچنین، جوامع شیعه هزاره در افغانستان هم تیپهای جنگی خود را به وجود آوردهاند. دانورز میافزاید بیثباتی در افغانستان وتاثیر آن بر شیعیان از نگرانیهای حکومت ایران در افغانستان است".
علاوه بر عدم اطمینان و تهدید امنیتی، خروج نیروهای آمریکا از افغانستان سه کشور چین، روسیه، وایران را نسبت به گسترش قاچاق مواد مخدر، نگران کرده است.
قاچاق مواد مخدر دههها است کسبوکار بزرگی در افغانستان است ومنبع عایدی بزرگی برای طالبان محسوب میشود.