نهادهای نظامی، اطلاعاتی وامنیتی در ایران در یک ارزیابی جدید تغییر ترکیب جمعیتی در برخی استان‌ها در پی افزایش جمعیت اهل تسنن را عامل مهمی در تهدید امنیت جمهوری اسلامی اعلام کرده‌اند.
در تحقیقی که در شماره پاییز فصل‌نامه مطالعات دفاعی استراتژیک، وابسته به دانشگاه نظامی دفاع ملی، منتشر شده است، یکی از شاخص‌های تهدیدکننده امنیت ملی در استان‌های شمال و شمال غربی ایران را افزایش جمعیت اهل سنت اعلام کرده است.
بر اساس برخی گزارش‌ها جمعیت اهل تسنن بین هفت تا هشت میلیون نفر اعلام شده که کمتر از ۱۰ درصد کل جمعیت ۸۰ میلیونی ایران است.
در تحقیقی با عنوان ژئوپلیتیک انسانی منطقه شمال شرق کشور مؤثر بر تدوین راهبردهای دفاعی جمهوری اسلامی ایران" آمده است كه یکی از حساس‌ترین مناطق ژئوپلتیکی ایران منطقه شمال شرق كشور است؛ جایی که اهل تسنن جمعیت قابل توجهی دارند.
این تحقیق همچنین می‌گوید مشکلات وضعف‌های داخلی در استان‌های شمال شرق ایران، خشک‌سالی و بحران آب، گسترش نارضایتی‌های اجتماعی، بی‌کاری گسترده، افزایش نرخ رشد اعتیاد، حاشیه‌نشینی گسترده وضعف در زیرساخت‌های سیاسی، اقتصادی وعمرانی از دیگر عوامل تهدید امنیت ملی هستند.
در این تحقیق ۱۱ عامل ژئوپلیتیک انسانی موثر بر سیاست‌های امنیتی جمهوری اسلای در چهار قالب "قوت، ضعف، فرصت وتهدید" مورد بحث و بررسی قرار گرفته‌اند. این تحقیق برای بررسی وزن هر یک از این عوامل با ۶۰ نفر از مسئولان امنیتی ونظامی واطلاعاتی مصاحبه کرده ونظر آن‌ها را جویا شده است.
این مقامات هم "بی‌کاری گسترده در افغانستان، هجمه مهاجرین قانونی وغیرقانونی افغان به منطقه شمال شرق ایران وتغییر بافت جمعیتی از تشیع به تسنن در برخی از شهرهای حاشیه منطقه شمال شرق ایران با افغانستان را از مهم‌ترین عوامل موثر بر تدوين راهبرد دفاعی جمهوری اسلامی در منطقه شمال شرق ایران دانسته‌اند.
پیام غیر قابل انکار نهفته در این تحقیق، فارغ از تهدید‌های واقعی وعینی، این است که مقام‌های جمهوری اسلامی همچنان اقلیت‌های قومی و مذهبی را یکی از عوامل تهدید‌زای امنیت ملی ایران می‌دانند.
این نگاه امنیتی به اهل سنت واقلیت‌های قومی ومذهبی در ۴۰ سال اخیر، هزینه‌های بسیار هنگفتی برای این اقلیت‌ها داشته ومنجر به بازداشت‌ها، محدودیت‌ها، حبس‌ها وحتی اعدام‌های قابل توجهی شده است.
در حال حاضر نیز تعداد قابل توجهی از اقلیت‌های قومی ومذهبی با اتهام‌های گوناگون در ایران زندانی هستند که بخشی از این اتهامات ناشی از تعاریف درازدامن امنیتی‌ها از مصادیق جرم در ایران به خصوص در میان این اقلیت‌هاست.