سايت "ایرانوایر" در گزارشى نوشت كه "مهاجران وپناهجویان در دو سوی مرزهای شرقی وغربی ایران روایتهای متعددی دارند که نشان میدهد چگونه آنها علاوه بر تحمل چنین مشقاتی، به منبع درآمد ماموران حکومت جمهوری اسلامی نیز تبدیل شدهاند".
بر اساس اين گزارش، روایتهای پرشمار، در فرایند عبور غیرقانونی از مرز وجابهجایی مهاجران در شهرهای مختلف ایران، شمار زیادی از کارکنان حکومتی، از مرزبانها ونیروهای انتظامی گرفته تا ماموران شهرداری و کارمندان دولتی، با قاچاقبران وکارفرمایان زد وبند میکنند واز طریق اخاذی از مهاجران وپناهجویان در این روند غیرانسانی شریک میشوند.
به گفته "ایرانوایر"، برخی کارکنان حکومتی از یک سو در روند قاچاق انسان دست دارند واز دیگر سو، از مهاجران غیرقانونی یا از صاحبان کار آنها اخاذی میکنند ودر استثمار این قشر اجتماعی شراکت دارند.
یکی از خبرنگاران افغانستانی که حدود یک دهه پیش برای کارگری راهی ایران شد، در گفتوگو با "ایرانوایر" توضیح میدهد که "قاچاقبران به او گفته بودند با پرداخت هزینه بیشتر راحتتر سفر خواهد کرد؛ یعنی بدون پیاده رویهای طولانی ومسیرهای صعبالعبور. او قبول کرد و ۱۰۰ هزار تومان بیشتر پرداخت".
این خبرنگار به همراه ده نفر دیگر در اتوبوس جاساز شد گفت: "وقتی وارد ایران شدیم، هرکجا ماموران مرزی اتوبوس را نگه میداشتند راننده با آنها مذاکره میکرد، مبلغی میپرداخت وآنها بدون جستوجو به ما اجازه عبور میدادند".
این خبرنگار که خواست هویتاش فاش نشود توضیح داد که در آن زمان رانندههای اتوبوس مدارک جعلی به دست مسافران میدادند: "یک بار مامور نیروی انتظامی که اتوبوس را نگه داشت به ما گفت هرکس از شما پرسید پاسپورت دارید، بگویید بله که کاری به کارتان نداشته باشند".
"سعید" خودش را "آدم پران" یا همان قاچاقبر معرفی میکند. مثل بسیاری از قاچاقبران مدام تاکید دارد که مسافران را با سهولت وبدون خطر از مرز عبور میدهد.
سعید با شرط محفوظ ماندن هویتش به "ایرانوایر" توضیح داد که برای رد کردن مسافران مبالغی به مرزبانان ایرانی وگفت: "با بعضی از این مرزبانها آشنا شدهام. اگر مسافری مبلغ خوبی برای رد شدن بپردازد، او را از این مسیر عبور میدهم".